Route van El Cid
Niet alleen door de Castiliaanse steppe – “stof, zweet en ijzer” – reed Rodrigo Díaz de Vivar, de ware naam van El Cid, te paard. Het is in de stad Balansiya (het huidige Valencia), op de Almoraviden heroverd na een lange belegering, waar het hoogtepunt van zijn “glorie” wordt gesitueerd. Vele jaren na zijn dood, veel gewoner dan die in de film met Charlton Heston, winnaar van zijn laatste slag na zijn dood, verwierf hij eeuwige roem door het grootste van de middeleeuwse heldendichten: het Cantar de Mío Cid (Heldendicht van mijn Cid).
De legende heeft het echte personage opgeslokt: een kruisridder die het gezelschap zocht van de heer die zijn vaardigheden op het slagveld nodig had, of deze nu christelijk of moslim was. De film deed de rest, en vandaag is de schaduw van Rodrigo, Sidi, Campeator, meer dan lang; gezeten op Babieca, zijn trouwe ros, en afwisselend zwaaiend met een van zijn twee zwaarden, Tizona en Colada, heeft hij voor ons een legendarische route nagelaten die ons in zijn voetsporen laat treden: de Route van El Cid of El Camino del Cid.
Deze route, van de provincie Burgos tot die van Alicante, door de provincies Soria, Guadalajara, Zaragoza, Teruel, Castellón en Valencia, volgt de avonturen van de bijna mythologische krijger, zowel die welke toegeschreven worden aan de traditie als die aan de officiële geschiedschrijving. In Valencia en nabijgelegen plaatsen zijn enkele van de grootste trekpleisters die met de Cid Campeador (zoals hij ook genoemd wordt) te maken hebben.
Vanwege de lengte (ongeveer 1.400 kilometer aan paden en 2.000 kilometer aan wegen), is de Camino del Cid verdeeld in thematische routes van tussen de 50 en 300 km, min of meer met elkaar verbonden, zodat je de reis aan kan passen aan je vakantiedagen.
De Camino del Cid kan op vier verschillende manieren worden afgelegd: te voet, met de mountainbike over wegen en paden, met de fiets op secundaire wegen en in motorvoertuigen.
Kies en ... welkom bij het avontuur!
VRIJGELEIDE
De avonturen van de Cid tijdens je reis volgen, is nóg meer de moeite waard als je de officiële pas voor de route hebt, een gratis document, beschikbaar in het Visit Valencia-netwerk van VVV-kantoren, waarmee je je eigen specifieke avonturen op de voorgestelde route kunt weergeven.
Je kunt die pas ook bij alle VVV-kantoren op de Camino zelf krijgen. De pas kan worden afgestempeld op meer dan 500 punten die je onderweg tegenkomt. We raden je aan even de tijd te nemen om je pas af te stempelen en meer te weten te komen over de relatie van de stempel met de stad. Sommige ontwerpen zijn gekoppeld aan de historische of legendarische figuur van El Cid, andere aan erfgoedelementen van de plaats.
Aan het einde krijg je een leuk souvenir en ontvang je het officiële accreditatiedocument, zolang je minimaal vier zegels hebt van elk van de acht provincies waar dit toeristisch en cultureel voorstel doorheen loopt. Je kunt ook profiteren van kortingen in de accommodaties die deel uitmaken van het initiatief en van acties en specifieke cadeaus.
Het vrijgeleide, kortom, is een knipoog naar de tijd van de Cid, een tijd waarin vrije doorgang tussen de christelijke en de Taifa-koninkrijken alleen mogelijk was als je speciale documenten had, die toen zeer moeilijk te verkrijgen waren.
Gelukkig is het tegenwoordig heel eenvoudig en voor iedereen beschikbaar. Doe maar?
DOOR DE VALENCIAANSE REGIO
In de Camino del Cid zijn er twee thematische routes door de Valenciaanse regio om de kastelen, landschappen, wetlands en moerassen, kleine middeleeuwse dorpen of stadscentra te bezoeken die al in de 11e eeuw een grote rol speelden en die deel uitmaakten van het leven en de legende van Rodrigo Díaz de Vivar. Een daarvan, De verovering van Valencia, verwijst naar het grote militaire doel van de Campeador en volgt zijn weg om de Arabische Balansiya te belegeren en te veroveren. De andere, De verdediging van het zuiden, toont een gebied van schermutselingen en problemen voor de Campeador vanwege zijn onenigheid met koning Alfonso VI, wat uitmondde in zijn tweede ballingschap. Deze begint ook in de gedroomde stad: Valencia.
DE VEROVERING VAN VALENCIA
DE VEROVERING VAN VALENCIA
Deze route begint in Cella (Teruel) en komt de Valenciaanse Gemeenschap binnen via Castellón, langs de Palancia-rivier; hier is een stop voor bezienswaardigheden zoals Jérica of Segorbe, plaats die alleen al een bezoek verdient vanwege de vermaarde “Intocht van de stieren en paarden” (Entrada de toros y caballos), een festival van internationaal toeristisch belang, dat uit de 14e eeuw dateert.
In de provincie Valencia zelf loopt het door de plaatsen Alfara de la Baronía, Algimia de Alfara, Torres-Torres, Quart de les Valls, Quartell, Estivella, Albalat dels Tarongers en Petrés; kort erna begint het bezoek aan de duizendjarige stad Sagunto, Murviedro genaamd in de Middeleeuwen, met het ommuurde stadsdeel en het Romeinse theater als belangrijkste attracties.
Van daaruit naar Puçol, La Pobla de Farnals en El Puig, waar het fort van Cebolla stond, dat in 1092 door El Cid werd ingenomen als een noodzakelijke stap op weg naar de uiteindelijke overwinning. Van daaruit was de weg naar Valencia duidelijk: langs de dorpen Massamagrell, Albalat dels Sorells en Alboraia (bakermat van de heerlijke horchata of amandelmelk).
In de volgende links kan je materiaal voor je route “De verovering van Valencia” downloaden:
DE VERDEDIGING VAN HET ZUIDEN
DE VERDEDIGING VAN HET ZUIDEN
Deze tour is meer gebaseerd op historische gebeurtenissen dan op de legende van El Cid. Het bepalende feit van de route is de tweede ballingschap die de Campeador in 1088 te verduren kreeg. Alfonso VI gaf in dat jaar het bevel ertoe terwijl Rodrigo Díaz de Vivar in Alicante was. In die jaren was de Cid de beschermer geworden van het Taifa-koninkrijk met hoofdstad in Balansiya (nu Valencia) en moest hij de aanvallen van de Almoraviden vanuit het zuiden onderdrukken. Vanaf de cap i casal (een andere, oude benaming voor Valencia) lopen de eerste etappes van deze route door het Valenciaanse tuinbouwgebied van islamitische oorsprong, l'horta, en de Valenciaanse wetlands bij uitstek, l'Albufera. Sedaví, Benetússer, Alfafar, Massanassa, Catarroja, Albal, Beniparrell, Silla, El Romaní, Almussafes, Benifaió en Algemesí zijn de haltes in dit eerste deel van de route.
Dan kom je aan in de stad Alzira, met opmerkelijke monumenten zoals het deel van de stadswallen uit de tijd van El Cid: Carcaixent, Cogullada, La Pobla Llarga en Manuel, voordat je de prachtige stad Xàtiva bewondert, bakermat van de sage van de Borgia, met een indrukwekkend kasteel en een prachtige, oude stadskern met een middeleeuwse indeling.
Daarvandaan is het een kort eindje tot Ontinyent, via Bellús, Guadasséquies, Sempere, Benissuera, Alfarrasí, Montaverner en Bufalí.
De laatste plek op de route in de regio Valencia en voordat je aankomt in Alicante, is de regionale parel: het prachtige Bocairent. Het is de moeite waard er wat tijd voor uit te trekken en om de verschillende historische overblijfselen niet te missen, zoals de middeleeuwse stadskern en de grotwoningen die bekend staan als Covetes dels Moros. Eenmaal in Alicante kun je genieten van de vele kastelen op deze route, Elche en zijn werelderfgoed, eindigend in Orihuela.
In de volgende links kan je materiaal voor je route “De verdediging van het zuiden” downloaden:
DE STAD VALENCIA UIT DE TIJD VAN DE CID
In de stad Valencia zijn nog steeds veel overblijfselen uit de tijd van El Cid. Misschien is wel de meest prominente de 11e-eeuwse Arabische stadsmuur van Balansiya. Een deel met een toren, verborgen tussen moderne huizen, en de overblijfselen van de poort van de slang (Bab Al-Hanax), zijn nog steeds te zien in de wijk El Carmen. Overblijfselen van een ander deel zijn gevonden naast de Lonja, een gotisch gebouw, door de UNESCO uitgeroepen tot immaterieel erfgoed van de mensheid. Vlakbij, waar de kathedraal nu staat, vond de Campeador de Arabische moskee, die hij zonder blikken of blozen liet inwijden als christelijke kerk.
Waarschijnlijk trof El Cid geen Romeinse overblijfselen aan van de stichting van Valentia, zoals we ze vandaag de dag wél kunnen bewonderen in het archeologische centrum van l'Almoina, hoewel ze van lang voor zijn aankomst dateren. Net zoals hij de Visigotische crypte waar Sint-Vincentius gevangen zat niet heeft kunnen bewonderen. Het staat vast dat in de Arabische Balansiya de inwoners uit de tijd van El Cid over talloze hamams beschikten. Nu kunnen we zien hoe ze eruitzagen dankzij het feit dat een latere hamam bewaard is gebleven, de baden van de Almirante (de Admiraal), uit het begin van de 14e eeuw.
Als de figuur van de Campeador je omringt en er na zoveel lange wandelingen iets in je maag brult, vrees dan niet. Valencia biedt een oneindige verscheidenheid aan mediterrane gerechten, met paella als universele bijdrage aan de gastronomie. Als je jezelf als een purist beschouwt, ga je misschien liever naar Balansiya, een restaurant dat gewijd is aan de culinaire rijkdom van het vroegere Al-Andalus. De Cid zelf zou ongetwijfeld een flinke kwartel-tajine verorberd hebben.
Er is geen betere manier om deze reis door de geschiedenis af te sluiten dan door het ruitersilhouet van Rodrigo Díaz de Vivar (El Cid) te aanschouwen, een werk van Juan de Ávalos, kopie van het origineel van Anna Hyatt Huntington, gevonden in de tuinen van de Hispanic Society of America, in New York. De figuur van de Cid is grenzeloos!
